Ikony Wolności

Ikony Wolności w 2023?

Gdzie dziewczyny z tamtych lat, jak te kwiaty? Gdzie są chłopcy z tamtych lat, dzielne chwaty? Gdzie żołnierze z tamtych lat, tam gdzie w polu krzyża znak… Na finał „Ikon Wolności” wybrzmiały właśnie patriotyczne piosenki w wyśmienitym wykonaniu grupy Lustro.

Podczas festiwalu, od 15 sierpnia przypominaliśmy osoby zasłużone dla budowania wolnej Polski, walczące o jej niepodległość. Opowiadaliśmy zarówno o bohaterach znanych z lekcji historii, takich jak choćby Józef Piłsudski, Ignacy Jan Paderewski czy Stefan Rowecki „Grot”, ale też o naszych lokalnych Ikonach Wolności – Teresie Grodzińskiej, ks. Romanie Kotlarzu czy Janie Piwniku „Ponurym”, Maksymilianie Jakubowskim.

Były koncerty, spotkania, wystawy (te można jeszcze oglądać do polowy września), filmy. Wszystko, by jak w piosence – po dziewczynach, chłopakach z tamtych lat, czas nie zatarł śladu.

Dziękujemy licznej publiczności festiwalu i wszystkim, którzy wsparli go logistycznie. Czyli bibliotekom gminnym: Jedlińska, Jastrzębi, Iłży (filia Krzyżanowice), Zakrzewa oraz parafiom pw. NMP Królowej Polski w Pionkach, Opieki św. Józefa w Jedlni – Letnisku, św. Jana Chrzciciela w Zakrzewie, MB Częstochowskiej w Pelagowie oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Pionkach. Bez Was, jak i bez współorganizatorów wydarzenia: Instytutowi Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Instytutowi Pamięci Narodowej Delegatura w Radomiu oraz Stowarzyszeniu Wspierania Rozwoju Gminy Kowala, „Ikony Wolności” nie zaistniałyby.

Chyba nie ma już odwrotu? W 2023 r. – kolejna edycja „Ikon Wolności”.

Na inaugurację festiwalu koncert „Bóg – Honor – Ojczyzna” w Pelagowie

Małgorzata Długosz (sopran), Ryszard Wróblewski (tenor), Marcin Mazurek (piano), Anna Barańska – Wróblewska (skrzypce) zaprezentowali wiązankę pieśni patriotyczno- religijnych.

Wybór miejsca uroczystości nie jest przypadkowy. Pelagów – Trablice to parafia, gdzie żył i pracował ks. Roman Kotlarz. W czasach PRL sprzeciwiał się działaniom władz niszczących ludzką godność, prawo do wolności osobistej i religijnej; błogosławił protestujących w czerwcu 1976 r. radomskich robotników. Za taką postawę był prześladowany, aż w końcu zginął pobity przez „nieznanych sprawców”.

Koncert „Gloria Victis” grupy Lustro w Jedlni – Letnisku, w letnim kościele.

Rockowe aranżacje „Serca w plecaku” czy ” Warszawskich dzieci” porwały nas bez reszty.

Konrad Przerwa (wokal), Grzegorz Kowalczyk (gitara), Mirosław Kundys (bas), Artur Sulikowski (perkusja) – dziękujemy za muzyczną lekcję historii i patriotyzmu.

Publiczność nie zawiodła!

Spacer w Iłży pod hasłem „Dla Ciebie Polsko”.

Przemierzaliśmy Iłżę przypominając czasy powstań z XIX w. i walki z okresu I i II wojny światowej.

Spacer i historia – takie świetne połączenie tylko podczas festiwalu „Ikony Wolności”. Odwiedziliśmy też groby bohaterów.

Biblioteka w Zakrzewie: projekcja „Tereni” fabularyzowanego dokumentu o Teresie Grodzińskiej, urodzonej w 1899 r. w pobliskich Jaszowicach oraz spotkanie z jego reżyserem Dariuszem Walusiakiem (po lewej).

Teresa Grodzińska to pierwsza kobieta odznaczona Virtuti Militari, najwyższym polskim medalem nadawanym za wybitne zasługi bojowe. Pełniąc służbę jako sanitariuszka podczas wojny polsko – bolszewickiej została zamordowana w 1920 r. przez rosyjskich żołdaków, wcześniej zaś torturowana.

Bohaterka Teresa Grodzińska spoczywa w Radomiu, na cmentarzu przy ul. Limanowskiego.

Lokalne historie są ważne. Komplet publiczności na wydarzeniu w Zakrzewie.

Pelagów, 18 sierpnia, Izbie Pamięci ks. Romana Kotlarza. Nasz festiwal odwiedzili właśnie ważni goście, m.in. wicepremier, minister kultury Piotr Gliński, poseł Marek Suski, bp Marek Solarczyk, starosta radomski Waldemar Trelka.

18 sierpnia przypadała 46. rocznica śmierci ks. Romana Kotlarza; kapłana, błogosławiącego protestujących w Radomiu w czerwcu 1976 r. robotników.

„Lustro” w koncercie patriotycznym.

I po festiwalu…. 🙁

Wystawy o bohaterach

„Ikony Wolności” to także wystawy o wybitnych Polakach – zasłużonych w budowie wolnej Polski, walczących o niepodległą Ojczyznę. Ekspozycje można oglądać w 9 lokalizacjach Powiatu Radomskiego do połowy września

W Pionkach mamy aż dwie wystawy. Na al. Jana Pawła II przy CKZiU zapraszamy na opowieść o Stefanie Roweckim „Grocie” (1895 – 1944). To główny organizator i dowódca Armii Krajowej. Kierując od 1911 r. pierwszym piotrkowskim zastępem skautowym, wstępując w 1914 r. do Legionów Polskich i przechodząc niemal cały szlak bojowy I Brygady, uczestnicząc w wojnie polsko-bolszewickiej, rozwijał swoje wojenne rzemiosło. Był zdolnym teoretykiem wojskowości, czynnym oficerem sztabowym, cenionym dowódcą. Przeszedł do historii jako twórca największej armii podziemnej w okupowanej Europie. Jego aresztowanie i śmierć stanowiły jedną z najbardziej dotkliwych strat Polskiego Państwa Podziemnego. Na cześć Generała, karabinek produkowany przez Fabrykę Broni w Radomiu, otrzymał nazwę „Grot”.

Przy kościele pw. NMP Królowej Polski w Pionkach zapoznamy się z biografią kardynała Stefana Wyszyńskiego (1901 – 1981), który w historii Polski zapisał się jako Prymas Tysiąclecia. Był m.in. inicjatorem listu do rządu, który przeszedł do historii pod nazwą „Non possumus”, wyrażającego stanowczy sprzeciw Episkopatu Polski wobec postępowania władz komunistycznych. Reakcją było aresztowanie prymasa w 1953 r. i przetrzymywanie do jesieni 1956 r. Napisał wtedy słynny tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu, złożonych 26 sierpnia 1956 r. na Jasnej Górze przy udziale miliona wiernych. Przez 9 lat prowadził duchową Wielką Nowennę, przygotowującą nas do obchodów Millenium Chrztu Polski w 1966 r. Wielotysięczne uroczystości religijne odbywały się w całym kraju, a ich kulminacja od 2 do 4 maja 1966 r. na Jasnej Górze w Częstochowie zgromadziła blisko 2 miliony Polaków. W żadnym innym państwie bloku sowieckiego nie doszło do manifestacji religijnych na taką skalę, związanych również z dążeniami niepodległościowymi.

Przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Jedlińsku ekspozycja o Wincentym Witosie (1874 – 1945). Choć nie zdobył formalnego wykształcenia, już w dzieciństwie nauczył się ciężkiej pracy i konsekwencji w realizacji celów. Od młodości angażował się też w działalność społeczną, stopniowo poszerzając jej horyzonty. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej stał się jednym z liderów ruchu ludowego, został posłem na Sejm Krajowy we Lwowie i do Rady Państwa w Wiedniu. Swoją pozycję wykorzystywał do działań zmierzających do odzyskania niepodległości, a w odrodzonej Polsce trzykrotnie obejmował urząd premiera. Uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich polityków, nigdy nie oderwał się od chłopskich korzeni i stał się niekwestionowanym autorytetem ruchu ludowego, również dla kolejnych pokoleń.

W Zakrzewie, przy kościele, prezentacja o ojcu Maksymilianie Kolbe (1894 – 1941). Zapisał się On na kartach historii jako męczennik, który oddał swoje życie za drugiego człowieka w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady KL Auschwitz. Dziś rocznica jego śmierci.

Przy Gminnej Bibliotece Publicznej w Jastrzębi wystawa o Ignacym Janie Paderewskim (1860 – 1941) wybitnym artyście, działaczu niepodległościowym, premierze Rzeczpospolitej Polskiej oraz ministrze spraw zagranicznych.

O Danucie Siedzikównie ps. „Inka” (1928 – 1946) opowiada wystawa przed biblioteką w Krzyżanowicach ( (filia Miejsko- Gminnej BIblioteki Publicznej w Iłży). W 1943 r., jako piętnastolatka, złożyła przysięgę AK i odbyła szkolenie sanitarne. Przeszła szlak bojowy w 5. Wileńskiej Brygadzie AK, w 1946 r. została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i osadzona w więzieniu w Gdańsku. Po ciężkim śledztwie „Inka”, została skazana na karę śmierci, nie miała wtedy jeszcze ukończonych 18 lat..

W Pelagowie – Trablicach przy Izbie Pamięci ks. Kotlarza ekspozycja o Janie Piwniku ps. „Ponury”. Urodził się w 1912 r. w Janowicach k. Ostrowca Świętokrzyskiego, całe swoje życie, zarówno w czasie pokoju jak i wojny, podporządkował służbie Ojczyźnie. W wojnie obronnej 1939 r. dowodził kompanią Grupy Rezerwy Policyjnej, z którą przedostał się na Węgry i został internowany. Uciekł z internowania, dotarł na Wyspy Brytyjskie. Został tam wszechstronnie przeszkolony, a później zrzucony do okupowanej Polski jako cichociemny, działał w Okręgu Radomsko-Kieleckim AK. Poległ w czerwca 1944 r., podczas walki.

O samym zaś ks. Romanie Kotlarzu, proboszczu z Pelagowa – wystawa w kościele w Jedlni – Letnisku. Błogosławił radomskich robotników w Czerwcu’76 za co prześladowany potem przez SB, zmarły w do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach. 18 sierpnia br. przypada 46. rocznica jego śmierci.

Przy PIK w Iłży wystawa o Józefie Piłsudskim (1897 – 1935).

Prezentacje przygotował Instytut Pamięci Narodowej. Dziękujemy bibliotekom i parafiom oraz Stowarzyszeniu Wspierania Rozwoju Gminny Kowala za udostępnienie miejsc do wystaw. W „Galeriach na Płocie” te wystawy, w tych lokalizacjach pozostaną do połowy września.

Ikony – spacer

Spacer „Dla Ciebie Polsko”

We wtorek 16 sierpnia 2022 r. zapraszamy na spacer śladami walk o niepodległość w Iłży.

W czasie spaceru przybliżymy miejsca związane z wydarzeniami historycznymi i bohaterami walk o niepodległość.

Rozpoczynamy o godzinie 18.00 przy pomniku poświęconym Obrońcom Ziemi Iłżeckiej. Spacer zakończymy na cmentarzu parafialnym.

Nie martwcie się, spacer nie będzie zbyt męczący, trasa ma około 2 kilometrów. Zapraszamy chętnych w każdym wieku.

Ikony – muzycznie

Aż dwa koncerty podczas naszego festiwalu „Ikony Wolności” zagra grupa Lustro. 15 sierpnia zapraszamy do Jedlni – Letnisko, 18 sierpnia do Pelagowa. Zabrzmi też muzyka poważna

Początki radomskiej formacji „Lustro” sięgają 2003 r. Z czasem, zespół zaczął koncertować w całej Polsce, występował także w studio radiowej „Trójki” i nagrywał płyty. Kilka lat temu „Lustro” zaangażowało się we współpracę z grupami rekonstrukcji historycznej, co zaowocowało krążkiem „Gloria Victis”.

Znalazły się na niej znane nam wszystkim doskonale piosenki żołnierskie i partyzanckie, w zaskakujących, nowych aranżacjach. W wykonaniu „Lustra” utwory takie jak np. „Warszawskie dzieci”, „Dziś do Ciebie przyjść nie mogę” czy „Serce w plecaku” brzmią jak by najlepsze współczesne przeboje, a jednocześnie nic nie tracą ze swoje przesłania. Dzięki temu koncert „Gloria Victis” staje się swoistą, muzyczną lekcją patriotyzmu, przybliża na do czasów, gdy Polacy zmuszeni byli z bronią w ręku walczyć o wolną Ojczyznę. Płyta prezentowana była m.in. w TVP, a muzycy wystąpili na żywo w popularnym programie „Pytanie na śniadanie”.

Na zdjęciach – „Lustro” podczas nagrywania klipu do swoich piosenek z płyty „Gloria Victis”.

15 sierpnia o godz. 19 – koncert przy kościele w Jedlni-Letnisku; 18 sierpnia o godz. 17 „Gloria Victis” wybrzmi w kościele p.w. MB Częstochowskiej w Pelagowie – Trablicach.

15 sierpnia o godz. 10 także muzyczny akcent festiwalu czyli koncert „Bóg – Honor – Ojczyzna” w wykonaniu artystów polskich scen operowych i filharmonicznych (kościół p.w. MB Częstochowskiej).

Koncerty to tylko jedna z propozycji „Ikon Wolności”, szczegółowy program na plakacie.

Wstęp na wszystkie wydarzenia – wolny

Ikony – filmowo

17 sierpnia (środa) w Gminnej Bibliotece Publicznej w Zakrzewie – pokaz filmu „Terenia” i spotkanie z jego reżyserem Dariuszem Walusiakiem.

Tytułowa bohaterka to Teresa Grodzińska urodzona w 1899 r., w pobliskich Radomia i Zakrzewa, Jaszowicach. W 1918 r. Grodzińska ukończyła radomskie gimnazjum im. Marii Gajl; w lipcu 1920 r. wstąpiła do Wojska Polskiego pełniąc służbę w kompanii sanitarnej. Została pojmana przez bolszewików pod Hrubieszowem, w trakcie opatrywania rannych. Kozacy torturowali ją i zamordowali. Z czasem, zwłoki dzielnej sanitariuszki przeniesiono do Radomia. Pośmiertnie, Grodzińska została odznaczona Virtuti Militari, najwyższym polskim medalem nadawanym za wybitne zasługi bojowe.

Początek spotkania o godz. 18.

Jak pracować dla dobra Polski, a w godzinie próby walczyć w Jej obronie opowiemy podczas festiwalu „Ikony Wolności”. Wydarzenie zagości w kilku wielu miejscowościach Powiatu Radomskiego; zapraszamy od 14 do 18 sierpnia.

14 sierpnia inwazja wystaw

Zapraszamy na aż 9 prezentacji przygotowanych przez Instytut Pamięci Narodowej! Biograficzne ekspozycje przypominające osoby zasłużone dla budowania wolnej Polski pojawią się nie tylko w „Galerii na Płocie” w Iłży, przy Powiatowym Instytucie Kultury, ale w każdej z filii galerii, rozsianych po całym Powiecie Radomskim i prowadzonych razem z naszymi partnerami.

Jedlińsk: „Wincenty Witos”, Gminna Biblioteka Publiczna;
Jastrzębia: „Ignacy Jan Paderewski”, Gminna Biblioteka Publiczna
Iłża: „Józef Piłsudski”, Powiatowy Instytut Kultury, ul. Jakubowskiego 5;
Krzyżanowice, „Danuta Siedzikówna – Inka”, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Iłży, filia w Krzyżanowicach;
Pionki: „Stefan Wyszyński”, kościół pw. NMP Królowej Polski;
Pionki: „Stefan Rowecki – Grot”, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, al. Jana Pawła II 7;
Zakrzew: „Maksymilian Kolbe”, kościół pw. św. Jana Chrzciciela;
Pelagów – Trablice: „Jan Piwnik – Ponury”, Izba Pamięci ks. Romana Kotlarza; `
Jedlnia-Letnisko: „…ksiądz musi zaprzestać. Życie i działalność ks. Romana Kotlarza”, kościół pw. Opieki św. Józefa

Ksiądz Kotlarz

Festiwal zaczyna się i kończy w Pelagowie (gmina Kowala). To miejsce, z którym był związany ksiądz Roman Kotlarz (1928 – 1976) – błogosławiący radomskich robotników w Czerwcu’76, prześladowany potem przez SB, zmarły w do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach. 18 sierpnia przypada 46. rocznica jego śmierci.

Podczas tegorocznych „Ikon Wolności” będziemy przypominać Jego postać, m.in. poprzez wystawę w kościele w Jedlni Letnisku i koncerty, właśnie w Pelagowie. 15 sierpnia (niedziela) zapraszamy na koncert „Bóg – Honor – Ojczyzna” w wykonaniu artystów polskich scen operowych i filharmonicznych; 18 sierpnia (czwartek) zaś radomski zespół „Lustro” przedstawi znane żołnierskie, partyzanckie, powstańcze piosenki w rockowym brzmieniu.

15 sierpnia koncert „Gloreia Victis” Lustra – także w Jedlni-Letnisku (w letnim kościele).

Spacer w Iłży

Kolejnych lokalnych bohaterów walki o wolną Ojczyznę przypomnimy 16 sierpnia (wtorek) podczas spaceru po Iłży. Odwiedzimy m.in. miejsca pamięci i cmentarz, gdzie znajdują się np. groby powstańców styczniowych.

„Terenia” – Zakrzew

17 sierpnia (środa) w Gminnej Bibliotece Publicznej w Zakrzewie – pokaz filmu „Terenia” i spotkanie z jego reżyserem Dariuszem Walusiakiem.

Tytułowa bohaterka to Teresa Grodzińska urodzona w 1899 r., w pobliskich Radomia i Zakrzewa, Jaszowicach. W 1918 r. Grodzińska ukończyła radomskie gimnazjum im. Marii Gajl; w lipcu 1920 r. wstąpiła do Wojska Polskiego pełniąc służbę w kompanii sanitarnej. Została pojmana przez bolszewików pod Hrubieszowem, w trakcie opatrywania rannych. Kozacy torturowali ją i zamordowali. Z czasem, zwłoki dzielnej sanitariuszki przeniesiono do Radomia. Pośmiertnie, Grodzińska została odznaczona Virtuti Militari, najwyższym polskim medalem nadawanym za wybitne zasługi bojowe.

Trzeba pamiętać!

– To bardzo ważne, aby przypominać o tych wszystkich, którzy walczyli za wolną Polskę, pracowali dla jej dobra, nie wahali się postawić dobra wspólnego nad swoje własne. Stąd tytuł festiwalu „Ikony Wolności” – mówi Waldemar Trelka, starosta radomski. – Co ważne, podczas wydarzenia będziemy mówić nie tylko o tych bohaterach znanych nam z książek, z lekcji historii, ale i osobach z naszego terenu, naszych lokalnych „Ikonach Wolności”. Cieszę się, że taki festiwal powstał i mam nadzieję, że będzie kontynuowany w kolejnych latach i stanowił ciekawą lekcję historii i patriotyzmu dla wszystkich mieszkańców Powiatu Radomskiego – dodaje starosta.

Pełen program festiwalu na plakacie. Wstęp na wszystkie wydarzenia – wolny.

Honorowy patronat nad wydarzeniem sprawuje starosta radomski Waldemar Trelka.

Organizatorzy „Ikon Wolności” to: Powiatowy Instytut Kultury wspomagany przez: IPN – oddział Lublin i delegatura Radom oraz Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Gminy Kowala.

Partnerzy festiwalu: Gminna Biblioteka Publiczna w Jedlińsku, Gminna Biblioteka Publiczna w Jastrzębi, Gminna Biblioteka Publiczna w Zakrzewie, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Iłży filia Krzyżanowice, Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego w Pionkach, parafia pw. MB Częstochowskiej w Pelagowie – Trablicach, parafia pw. Opieki św. Józefa w Jedlni-Letnisku, parafia pw. NMP Królowej Polski, parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zakrzewie.